Podjęcie poszukiwań nagrobka (kamienia) Lothara von Dewitz, pochowanego na rymańskim cmentarzu w 1935 roku, zainicjował mieszkaniec miejscowości Rymań Edmund Kaźmierski.

Posiadał on tylko fotografie głazu z nagrobka zrobioną w 1978 roku i informacje o treści sentencji jaka na nim była umieszczona. Wiadomo było ponadto, że poszukiwany kamień był znacznych rozmiarów. Nie było żadnych danych o aktualnej jego lokalizacji. Pan Kaźmierski ponad trzy miesiące zbierał informacje od mieszkańców Rymania na powyższy temat. Na podstawie analizy zebranych danych udało się ustalić, że poszukiwany obiekt znajduje się na rymańskim cmentarzu, gdzie został zakopany, a zaledwie niewielki jego fragment wystawał nad powierzchnię ziemi.

Po otrzymaniu zezwolenia, 29 kwietnia przystąpiono do prac ziemnych, które miały potwierdzić, że jest to część nagrobka Lothara von Dewitz. Edmund Kaźmierski i Jacek Kuczkowski, członkowie Stowarzyszenia Historycznego „Pamięć i Tożsamość” oraz Mariusz Zakonek odkopali głaz narzutowy na cmentarzu. Po usunięciu części ziemi ukazały się napisy w stylistyce niemieckiego gotyku, pokryte częściowo czarną farbą. Udało się odczytać kilka wyrazów, które odpowiadały poznanej uprzednio sentencji. Potwierdziło się tym samym, że odkopany element nagrobka był właśnie tym poszukiwanym.

Po wykonaniu dokumentacji fotograficznej i wizji lokalnej pracownika Urzędu Gminy w Rymaniu, głaz ponownie został zasypany, teren uprzątnięty. Niestety, nie ma technicznej możliwości wydobycia go, bowiem wokół znajdują się inne, współczesne mogiły. Pasjonaci historii otrzymali zgodę wójta Mirosława Terleckiego na ustawienie w tym miejscu płyty poświęconej pamięci Lothara von Dewitz.

Na początku XX wieku, majątek ziemski w Rymaniu kupił von Dewitz, przedstawiciel Cieszewskiej linii rodu (Haus Messow). Z czasem powiększał jego obszar nabywając sąsiednie faworki. Ostatnim właścicielem majątku był jego syn Fritz Jűrgen von Dewitz. 5 marca 1945 roku cała rodzina Dewitzów opuściła swoją posiadłość i przeniosła się za Odrę. Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku potomkowie rodu Dewitzów z Rymania odwiedzili dawną rodzinną posiadłość i te wizyty trwają po dzień dzisiejszy. Ostatnia miała miejsce w marcu tego roku. Przybyli synowie ostatniego właściciela majątku: Lothar von Dewitz (ur. w Kołobrzegu w 1944 r.) oraz Bodo von Dewitz (ur. w 1950 r.).

W czasie pobytu odwiedzili Urząd Gminy w Rymaniu, gdzie doszło do spotkania z wójtem Mirosławem Terleckim. Goście żywo interesowali się pracą urzędu, rolnictwem, gospodarką leśną prowadzoną na terenie gminy. W trakcie spotkania wspomniano o umowie partnerskiej, o wzajemnej współpracy zawartej pomiędzy gminą Rymań a gminą Dobrą. Dobra koło Nowogardu była dawną siedzibą rodową szlachty pomorskiej Dewitzów już w średniowieczu. W spotkaniu uczestniczył Edmund Kaźmierski, członek Stowarzyszenia historycznego „Pamięć i Tożsamość”.

Goście wręczyli wójtowi książkę o historii rodu von Dewiz w fotografii na przestrzeni wieków. Wójt natomiast przekazał gościom obraz herbu z płyty nagrobnej ich dziadka Lothara von Dewitz, znalezionej niedaleko Rymania. Rozmowy prowadzone były w języku niemieckim, a tłumaczeniem zajmowała się Ewelina Sidorczyk, nauczycielka ZSP. Spotkanie zakończono wspólną pamiątkową fotografią.

E. Kazimierski
Fot. E. Kazimierski, Bodo von Dewitz